Wat is de hardheid van hout?

Een belangrijke eigenschap van hout is de hardheid. De hardheid van een houtsoort bepaalt de sterkte, heeft een relatie met de duurzaamheid en zegt iets over de krasvastheid. De hardheid bepaalt ook voor een deel hoe makkelijk de houtsoort te bewerken is. Dit is belangrijk bij het maken van meubels.

De hardheid wordt meestal aangeduid op twee manieren: LBf (pounds-force, vooral gebruikt in Amerika) en N (Newtons, meer gebruikt in Europa). De hardheid van hout wordt getest door een stalen balletje met een diameter van precies 11,28mm voor de helft van zijn diameter in het hout te drukken. Er wordt dan gemeten hoeveel kracht ervoor nodig is geweest (dus in LBf of N), en dat wordt dan de hardheid van het hout genoemd. Om een voorbeeld te schetsen: om het stalen balletje voor de helft van zijn diameter in Europees eikenhout te drukken is een kracht van ongeveer 4980 N nodig. Deze eigenschap maakt eiken een geschikte optie voor bijvoorbeeld vloeren. Je zult niet zo snel een populieren parketvloer tegenkomen, vanwege de lage hardheid van populierenhout: 1650 N.

Nerf en hardheid
De zichtbaarheid van een kras heeft niet alleen met de hardheid van het hout te maken, maar ook met de nerf. Zo kan een diepe kras in een zachte houtsoort zoals Douglas minder opvallen dan een oppervlakkig krasje in padoek. Dat is omdat Douglas een houtsoort met een grove nerf is waardoor de kras makkelijker in die nerf “wegvalt”, terwijl padoek een dichtere, rechte nerf heeft waardoor elk krasje opvalt.

 “Zachthout” en “hardhout”
Kortom: hoe lager het getal in LBf of N van een houtsoort, hoe zachter de soort is, en hoe hoger het getal, hoe harder de soort is. Let op: de termen “zachthout” en “hardhout” hebben hier niets mee te maken! Zachthout is de aanduiding voor naaldsoorten, hardhout is de aanduiding voor loofsoorten (bladverliezend in de winter). Zo is het eerder genoemde populierenhout een hele zachte houtsoort (1650 N) maar wordt wel hardhout genoemd, terwijl grenen harder is (2650 N) maar zachthout genoemd wordt. Wel is het zo dat over het algemeen zachthoutsoorten vaak zachter zijn dan hardhoutsoorten, maar dat is dus geen vaste regel.

Benieuwd naar wat de hardheid van een houtsoort betekent voor jouw volgende project, of gewoon benieuwd naar de hardheden van verschillende soorten? Voor al je vragen kun je bij de Plankencentrale.nl terecht.

Gebruikte bronnen:
Het Houtvademecum
The Wood Database: www.wood-database.com
Woodworking Trade: www.woodworkingtrade.com