Wat zijn de verschillen tussen beuk en haagbeuk?

De termen ‘beuk’ en ‘haagbeuk’ worden wel eens door elkaar gehaald. Beide soorten hout zijn bij de Plankencentrale.nl te koop. Wat is nu het verschil tussen deze houtsoorten?

Wat een verrassing kan zijn, is dat de haagbeuk helemaal geen beukensoort is. Sterker nog, haagbeuk is familie van de berk, en heeft eigenlijk niks met de beuk te maken. Er zijn echter wel veel overeenkomsten tussen beuken en haagbeuken, zowel wat betreft de boom als wat het hout betreft. Tabel 1 geeft een overzicht van fysische en mechanische eigenschappen van beuk en haagbeuk.

[table id=20 /]

Verschillen tussen beuk en haagbeuk
De beukenboom is vaak goed te herkennen aan zijn gladde, grijze bast. De bast van haagbeuk heeft ongeveer dezelfde kleur, maar is daarentegen niet zo glad als de bast van beuk. De bladeren lijken sterk op elkaar: de bladeren van haagbeuk zien er eigenlijk praktisch hetzelfde uit als de bladeren van beuk (zie foto 1). Het verschil is dat de bladeren van haagbeuk een gekarteld randje hebben en het beukenblad een gave rand heeft. De beukenboom ken je vast uit de donkere beukenbossen, terwijl de haagbeuk vooral bekend is als haagplant: dat verklaart de naam. Hij wordt door snoeien klein gehouden, maar kan ook prima doorgroeien tot een echte boom.

Foto 1: een beukenblad.

Verschillen tussen het hout van beuk en haagbeuk
Het hout lijkt dus in fysische en mechanische opzichten veel op elkaar. Uiterlijk verschillen de houtsoorten wel wat van elkaar: hoewel beide soorten vrij licht van kleur zijn, is beukenhout iets donkerder. Beukenhout kenmerkt zich verder door heel kleine, zwarte streepjes op het hout die haast op hagelslag lijken. Dit zijn houtstralen. Het hout van haagbeuken kenmerkt zich door donkere of zelfs zwarte vlekken in het witte hout in de buurt van noesten. Het zijn beide harde houtsoorten (harder dan eik), maar haagbeuk is nog harder dan beuk. Om deze reden wordt haagbeuk ook wel eens “het witte ebben” genoemd: ebben is een van de hardste houtsoorten ter wereld, maar is pikzwart. Ook zijn het allebei zware houtsoorten: haagbeuk nog iets zwaarder dan beuk, maar ze ontlopen elkaar niet veel.

Voor beide soorten geldt dat het hout niet duurzaam is. Dat wil zeggen dat het hout, als het vochtig wordt, snel gaat rotten. De soorten zijn dus niet geschikt voor buitengebruik. Tabel 1 geeft de fysische en mechanische eigenschappen van beide soorten weer en foto 2 verschil in kleur.

[table id=12 /]

Foto 2: links beukenhout en rechts haagbeuken.

Beschikbaarheid van beide soorten
Beuken is in grote volumes en in veel maten beschikbaar. Het is naast Europees eiken de belangrijkste hardhoutsoort in Europa. Haagbeuken is slechts beperkt beschikbaar.

Toepassingen
Bekende toepassingen van beukenhout zijn productie van eetgerei en andere keukenonderdelen zoals aanrechtbladen, en daarnaast speelgoed voor kinderen. Het hout splintert heel weinig, en dus is het een veilige keuze voor voorwerpen die gebruikt worden om mee te eten of waarmee kinderen spelen. Haagbeuken wordt door slagers veel gebruikt als hakblokken. Het hout bevat namelijk geen inhoudsstoffen die in het vlees kunnen trekken, en het neemt maar heel langzaam vocht op, waardoor het hygiënisch en makkelijk schoon te houden is.

Verwerking
De soorten beuk en haagbeuk zijn ondanks hun hardheid goed te verwerken en dus goed te gebruiken voor houtbewerking, meubelmakerij en houtdraaien. De soorten splinteren niet. Omdat de soorten zo hard zijn is het belangrijk dat de zagen bij bewerking scherp zijn.  Als er in het hout geschroefd moet worden, raden wij je aan een klein gaatje voor te boren. Toepassing van oliën of oliegedragen lakken kan het hout wat gelig kleuren, maan met watergedragen lak blijft de natuurlijke kleur behouden.

Wil je meer weten? Neem contact met ons op.

Gebruikte bronnen:
The Wood Database: https://www.wood-database.com/european-beech/,
|https://www.wood-database.com/european-hornbeam/
Het Houtvademecum